Suy dinh dưỡng ở trẻ – vấn đề nan giải cần được giải quyết ngay

  • Dược sỹ Bidiphar
  • Dược sỹ CKI Nguyễn Đoàn Thùy Loan
  • 443

Suy dinh dưỡng ở trẻ là vấn đề đáng báo động hiện nay bởi nó ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ của bé sau này. Theo thống kê, gần một nửa trường hợp tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi nguyên nhân là do thiếu dinh dưỡng. Và suy dinh dưỡng cũng khiến bé tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng thông thường, làm chậm quá trình hồi phục bệnh. Do vậy, hiểu rõ về tình trạng này để giúp con phát triển khoẻ mạnh là điều cần thiết. Vậy suy dinh dưỡng là gì? Cùng tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây.

Trẻ suy dinh dưỡng là gì?

Nội dung

1. Trẻ suy dinh dưỡng là gì?

Trẻ suy dinh dưỡng là khi cơ thể thiếu hụt hay không nhận đủ năng lượng, lipid, protein cũng như các vi chất dinh dưỡng. Tình trạng này thường gặp ở đối tượng trẻ dưới 5 tuổi, nhất là trẻ dưới 3 tuổi.

Theo số liệu báo cáo của tổ chức Unicef về tình hình trẻ em thế giới năm 2019 thì cứ 3 trẻ dưới 5 tuổi sẽ có 1 trẻ bị suy dinh dưỡng. Trong khi đó tại Việt Nam có tới 19,6% số trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng với khoảng 230 000 trẻ thiếu dinh dưỡng ở mức độ nặng mỗi năm. Đây là nguyên nhân khiến trẻ dưới 5 tuổi gặp tình trạng thiếu dinh dưỡng thể thấp còi, nguy hiểm hơn có thể dẫn đến tử vong.

2. Nguyên nhân suy dinh dưỡng ở trẻ

Có khá nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị suy dinh dưỡng. Dưới đây là 1 số nguyên nhân chính:

Kiến thức nuôi dạy con chưa tốt

Tuy đã làm mẹ nhưng nhiều người vẫn mắc phải 1 số sai lầm trong cách nuôi con khiến bé bị suy dinh dưỡng. Cụ thể là: 

  • Không cho trẻ bú sữa mẹ ngay từ khi sinh ra.
  • Cách cho trẻ ăn dặm không đúng.
  • Lựa chọn thực phẩm không phù hợp với bé con.
  • Khi trẻ mắc bệnh thì áp dụng chế độ ăn quá kiêng khem.

Bổ sung dinh dưỡng cho trẻ không đúng thời điểm

Có thể vì quá lo cho con nên mẹ sẽ bổ sung sớm chất dinh dưỡng từ bên ngoài cho trẻ khiến bé ít ti sữa mẹ hơn. Khi đó có thể dẫn đến trẻ bị thiếu chất dinh dưỡng cũng như một số yếu tố miễn dịch có trong thành phần của sữa mẹ. 

Bên cạnh đó, còn có thể khiến trẻ bị dị ứng do hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn chỉnh để tiêu hóa toàn bộ lượng protein trong thức ăn.

Còn nếu bổ sung quá muộn dưỡng chất sẽ làm tăng nguy cơ trẻ bị suy dinh dưỡng hơn rất nhiều. Bởi sau 6 tháng sữa mẹ đã không đủ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ.

Cho bé cai sữa sớm

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho bé trong những năm tháng đầu đời. Do vậy, nếu cho bé cai sữa quá sớm làm tăng nguy cơ trẻ mắc bệnh. 

Theo chuyên gia khuyến cáo nên cho trẻ bú trong vòng 2 năm đầu đời. Và các mẹ cũng nên chú ý không cai sữa khi chưa bổ sung chất dinh dưỡng từ bên ngoài cho trẻ hay khi trẻ bị ốm hoặc vào mùa hè thời tiết oi nóng.

Cho bé cai sữa sớm có thể khiến trẻ bị suy dinh dưỡng

Trẻ gặp vấn đề về đường tiêu hoá

Trẻ có thể bị nhiễm khuẩn và ký sinh trùng đường ruột. Trẻ thường lười ăn hơn nếu mắc tình trạng này. Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định dùng kháng sinh cho trẻ. Chúng vừa có tác dụng điều trị bệnh nhiễm trùng vừa tiêu diệt các vi khuẩn có lợi trong đường ruột ảnh hưởng đến quá trình lên men và tiêu thụ thức ăn. Trẻ sẽ trở nên lười ăn và giảm khả năng hấp thu.

Trẻ mắc bệnh kéo dài

Có thể là do bé mắc bệnh về đường hô hấp, đường tiêu hoá hay do biến chứng của một số bệnh lý như sởi, viêm phổi, lỵ,…

Do bẩm sinh

Nếu trẻ sinh non, mắc các dị tật như hở hàm ếch, sứt môi, tim bẩm sinh.

Trẻ biếng ăn

Một số trẻ thường lười ăn, biếng ăn do:

  • Thức ăn không phù hợp với khẩu vị và độ tuổi của trẻ.
  • Tạo áp lực tâm lý cho trẻ mỗi khi ăn.

Trẻ biếng ăn gây suy dinh dưỡng

 Một số nguyên nhân khác

  • Thói quen lạc hậu trong cách nuôi trẻ.
  • Chăm sóc kém khoa học.
  • Những dịch vụ y tế không phát triển, trẻ không được quan tâm về sức khỏe.

3. Cách nhận biết trẻ suy dinh dưỡng

Để giúp mẹ nhận biết bé yêu có bị suy dinh dưỡng hay không phụ huynh có thể dựa vào một số chỉ số chuẩn dưới đây để so sánh với con:

Dựa vào cân nặng theo độ tuổi:  3kg là số cân nặng thông thường của trẻ mới sinh, số cân này tăng gấp đôi khi 5 tháng và gấp ba khi 12 tháng tuổi. Sau đó mỗi năm tăng thêm 2kg. Khi bé đạt 6 tuổi thì cân nặng vào khoảng 20kg. Nếu không có cân, mẹ có thể thực hiện đo vòng cánh tay trẻ từ 1-5 tuổi. Bình thường trẻ sẽ có kích thước là 14-15 cm, còn nếu dưới 13 cm gọi là suy dinh dưỡng.

Dựa vào chiều cao theo độ tuổi: 50cm là chiều dài khi trẻ mới sinh ra, trẻ đạt 65cm khi đủ 6 tháng, 75cm khi đủ 12 tháng, 85cm khi đủ 2 tuổi, 95cm khi đủ 3 tuổi và 100cm khi đạt 4 tuổi. Sau đó, trẻ sẽ tăng thêm 5cm mỗi năm và đến năm 8 tuổi sẽ cao 120cm.

Có thể dựa vào chiều cao, cân nặng để biết trẻ suy dinh dưỡng hay không

4. Cách khắc phục tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ 

Để khắc phục tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ, mẹ cần xác định rõ lý do dẫn đến tình trạng này và tìm cách điều trị cả triệu chứng và nguyên nhân. Bác sĩ sẽ tiến hành xây dựng phác đồ điều trị và chế độ chăm sóc toàn diện giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho bé đồng thời phục hồi sức khoẻ.

  • Chế độ ăn uống hợp lý, lành mạnh đáp ứng đầy đủ nhu cầu về năng lượng, protein, vitamin và chất khoáng, glucid. Nếu cha mẹ không thể bổ sung bằng những thực phẩm hàng ngày thì có thể cân nhắc sử dụng cho bé thực phẩm chức năng hay dưới dạng thuốc uống.
  • Xây dựng kế hoạch chăm sóc: Tùy theo mức độ suy dinh dưỡng ở bệnh nhân bác sĩ sẽ đưa ra kế hoạch và mục tiêu khác nhau. Nếu trẻ bị suy dinh dưỡng ở mức độ nặng hay không thể ăn uống bình thường bằng đường miệng có thể có chế độ ăn uống đặc biệt hơn. 
  • Theo dõi, đánh giá: Trẻ cần được thường xuyên theo dõi, kiểm tra cân nặng và chiều cao để đánh giá hiệu quả điều trị. Khi đó, nếu thấy những dấu hiệu chuyển biến tích cực có thể chuyển từ chế độ hỗ trợ ăn uống nhân tạo sang ăn uống bình thường đối với bệnh nhân suy dinh dưỡng nặng.

Khắc phục tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ như thế nào?

5. Biện pháp phòng ngừa tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ

Để giúp con phát triển đầy đủ cả về thể chất lẫn tinh thần và đặc biệt tránh khỏi tình trạng suy dinh dưỡng cha mẹ nên thực hiện một số biện pháp sau:

  • Chăm sóc bé ngay từ trong bụng mẹ. Bổ sung đầy đủ dưỡng chất và theo dõi cân nặng của bé qua từng tháng để theo dõi sự phát triển của thai nhi trong suốt thai kỳ.
  • Sữa mẹ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của bé trong những năm tháng đầu đời. Do đó, trẻ cần được bú mẹ trong suốt 4 tháng và duy trì trong 18-24 tháng.
  • Khi bé hơn 1 tuổi thực đơn cần đa dạng thực phẩm, đáp ứng đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng. Cha mẹ có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau giúp bé tránh cảm giác nhàm chán và bé ăn ngon miệng hơn.
  • Cho bé ăn dặm đúng độ tuổi phù hợp, tập cho trẻ thói quen ăn uống đúng giờ, không mất tập trung trong bữa ăn. Đặc biệt tạo cảm giác thích thú cho bé khi mỗi lần được ăn.
  • Nếu trẻ mắc các bệnh về đường tiêu hoá, hô hấp thì cha mẹ không nên tự ý sử dụng kháng sinh khi chưa được sự đồng ý của bác sĩ. 
  • Nếu hệ vi sinh đường ruột của trẻ bị mất cân bằng thì việc bổ sung men tiêu hoá là điều cần thiết giúp bé ổn định đường ruột đồng thời phòng bệnh đường tiêu hoá.
  • Ngoài ra, cha mẹ có thể bổ sung một số thực phẩm bảo vệ sức khoẻ giúp bé khắc phục tình trạng biếng ăn, hấp thu kém ở trẻ. Do sản phẩm giúp bổ sung lợi khuẩn có khả năng sống sót trong môi trường acid đường tiêu hoá và giúp hệ tiêu hoá khoẻ mạnh hơn.

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ. Hy vọng với những thông tin này phụ huynh sẽ tự trang bị thêm cho mình những kiến thức hữu ích trong việc chăm sóc bé yêu nhà mình.

5/5 - (1 bình chọn)

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *