Canxi là gì? Tác dụng và cách bổ sung canxi cho cơ thể

Canxi là một khoáng chất quan trọng, là thành phần cấu tạo nên xương, răng, tóc và móng. Do đó nếu thiếu canxi sẽ gây tình trạng loãng xương, đau nhức răng, tóc gãy rụng và móng dễ gãy. Ngoài ra canxi còn rất nhiều tác dụng khác đối với cơ thể. Do đó việc bổ sung canxi này là vô cùng quan trọng. Vậy canxi là gì? Nhu cầu và cách bổ sung khoáng chất này ra sao? Hãy tham khảo bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé.

1. Canxi là gì?

Canxi là được biết đến là một khoáng chất có vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể người. Trong cơ thể, Canxi chiếm 1,5 – 2% trọng lượng cơ thể người, 99%  lượng canxi được tìm thấy trong xương, răng, móng và 1% trong máu. 

Sự kết hợp của canxi với phospho là hai thành phần cơ bản cấu tạo nên xương và răng, giúp cho xương và răng chắc khỏe.

Trong cơ thể, Canxi tồn tại dưới hai dạng:

• Canxi trong xương: Các thành phần hoá học cấu tạo  của xương bao gồm: 25% nước, 20% protein, 5% lipit, một lượng nhỏ enzyme glycosaminoglycan và khoảng 50% là chất khoáng, trong thì đa số các chất khoáng là muối canxi.
• Canxi ngoài xương: Lượng canxi có trong dịch ngoài tế bào và tại các tổ chức mềm ở người thường không quá 10 g. Canxi ngoài xương hỗ trợ cho các hoạt động thần kinh cơ và quá trình đông máu.

2. Tác dụng của canxi đối với cơ thể

Là một khoáng chất vô cùng quan trọng đối với cơ thể, canxi cùng với phospho là thành phần cơ bản cấu tạo nên răng, xương và móng, giúp xương và răng chắc khỏe. Ngoài ra nó còn có nhiều tác dụng khác đối với hệ thần kinh và tim mạch.

Đối với người lớn

• Canxi là thành phần có tác dụng giúp xương chắc khỏe, ngăn ngừa mắc những bệnh lý liên quan đến xương khớp như loãng xương, xương dễ gãy, cải thiện tình trạng đau nhức và khó khăn trong khi vận động, hỗ trợ làm nhanh lành các vết nứt gãy ở trên xương.
• Canxi còn là một khoáng chất cần thiết cho hoạt động của tim. Khi cơ thể bị thiếu canxi kéo dài,  quá trình co bóp của cơ tim sẽ yếu. Do đó nếu làm việc dễ cảm thấy mệt và bị ra nhiều mồ hôi.
• Ngoài ra, canxi còn có tác dụng rất lớn đối hệ thần kinh. Ở người già thiếu canxi rất dễ gặp phải tình trạng suy nhược thần kinh, trí nhớ kém, tinh thần không ổn định, đau đầu,…

Đối với trẻ em

• Canxi hỗ trợ giúp bé xương chắc khỏe và cao lớn hơn, tăng cường sức miễn dịch và giúp cơ thể tiêu diệt các loại vi khuẩn gây bệnh khi chúng xâm nhập vào bên trong cơ thể.
• Đối với các trẻ bị thiếu canxi, thì bé sẽ gặp phải tình trạng còi xương, chậm lớn và suy dinh dưỡng, chậm mọc răng, dễ sâu và mọc không đều,..
• Ngoài ra, canxi cũng là một khoáng chất rất quan trọng đối với hệ thần kinh của trẻ em, những trường hợp trẻ bị thiếu canxi thường xuất hiện các triệu chứng như khóc đêm, hay giật mình và dễ nổi cáu

Đối với phụ nữ mang thai

• Canxi có sự ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển xương của thai nhi trong suốt quá trình mang thai.
• Nếu thai phụ không được cung cấp canxi đầy đủ và đúng liều lượng, mẹ sẽ rất dễ gặp phải tình trạng loãng xương và mắc các bệnh liên quan đến răng miệng.

3. Nhu cầu canxi đối với từng đối tượng

Nhu cầu canxi ở mỗi độ tuổi và mỗi đối tượng khác nhau sẽ có sự khác nhau.Theo lời khuyên của các chuyên gia dinh dưỡng thì bạn nên bổ sung canxi theo tiêu chí ở dưới đây:

• Trẻ từ 0 – 1 tuổi: nhu cầu khoảng 400mg – 600mg /ngày.
• Trẻ từ 1 – 10 tuổi: nhu cầu khoảng 800 mg /ngày.
• Từ 11 – 24 tuổi: nhu cầu khoảng 1200 mg /ngày.
• Từ 24 – 50 tuổi:  nhu cầu khoảng 800mg – 1000mg /ngày.
• Phụ nữ đang mang thai, người cao tuổi:  nhu cầu khoảng 1200 mg – 1500 mg /ngày. 

4. Thiếu canxi nguy hiểm như thế nào

Thiếu canxi hay còn gọi là hạ canxi máu là tình trạng cơ thể bị thiếu canxi. Nồng độ canxi bình thường trong cơ thể nằm trong khoảng 2,2- 2,6 mmol/l, khi nồng độ này giảm ở dưới mức trung bình, thông thường là dưới 2,1 mmol/l thì tình trạng này được gọi là hạ canxi huyết.

Hạ canxi huyết thường do nhiều nguyên nhân khác nhau và ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người bệnh bao gồm:

Trẻ còi xương chậm lớn: Canxi là thành phần thiết yếu đối với xương và răng. Do đó khi bé bị thiếu canxi sẽ dẫn đến tình trạng còi xương và suy dinh dưỡng, chậm phát triển chiều cao.

Răng và tóc yếu: Canxi cũng là một thành phần quan trọng cấu tạo nên răng và tóc do đó khi thiếu canxi thì răng và tóc sẽ yếu hơn. Trên răng thì xuất hiện tình trạng sâu răng, ê buốt chân răng, 

Giảm trí nhớ: Khi cơ thể bị thiếu canxi sẽ dẫn tới tình trạng suy giảm trí nhớ. Nguyên nhân của hiện tượng này là do lượng canxi thấp trong cơ thể thấp sẽ gây ra các tác dụng tiêu cực tới hoạt động của hệ thần kinh.

Tê hoặc ngứa ran: Những đối tượng bị thiếu canxi thường có xu hướng gặp phải chứng tê tay, ngứa trong lòng bàn tay và cảm giác mỏi, muốn bẻ các khớp tay. Nguyên nhân của hiện tượng này là vì lượng canxi thấp khiến cho các tế bào dây thần kinh và cơ yếu và dễ bị kích thích.

Mệt mỏi: Tình trạng cơ thể thiếu canxi sẽ tác động xấu tới sức khỏe tinh thần và thể chất. Những trường hơp bị thiếu canxi dễ xuất hiện cảm giác mệt mỏi và thường hay bị ốm.

Loãng xương: Tình trạng mất xương, loãng xương, là những dấu hiệu đáng chú ý nhất khi cơ thể bị thiếu hụt canxi. Bởi vì nếu thiếu canxi thì cơ thể sẽ tự động rút canxi từ xương để cung cấp cho nhu cầu của tim và các cơ quan khác.

Ảnh hưởng đến chức năng của đại tràng: Tình trạng polyp đại tràng có thể hình thành và phát triển do cơ thể không được cung cấp đầy đủ canxi và các dưỡng chất khác.

Dậy thì muộn: Khi cơ thể bị thiếu hụt canxi cũng gây ra tình trạng dậy thì muộn ở nữ giới. Ngoài ra thì các vấn đề liên quan đến kinh nguyệt cũng là những dấu hiệu của tình trạng thiếu hụt canxi trong cơ thể.

5. Thực phẩm giàu canxi

Việc bổ sung canxi từ các loại thực phẩm vừa an toàn lại hiệu quả. Dưới đây là danh sách các loại thực phẩm chứa nhiều canxi bạn nên tham khảo:

• Các loại rau giàu canxi gồm có cải ngọt hay rau dền
• Yến mạch: đây là một trong những thực phẩm rất hữu ích cho việc phòng chống tình trạng thiếu hụt canxi.
• Các loại sữa giúp bổ sung canxi: Cơ thể con người có khả năng hấp thu lượng canxi có trong sữa một cách dễ dàng. 
• Hải sản chính là một nguồn cung cấp canxi dồi dào để bổ sung giúp hệ xương phát triển một cách khỏe mạnh
• Các loại củ: củ cà rốt, xu hào,…

6. Sử dụng các chế phẩm bổ sung canxi như thế nào?

Việc bổ sung canxi là rất quan trọng, dưới đây là các thông tin giúp quá trình bổ sung khoáng chất này hợp lý và hiệu quả:

Dạng bào chế và hàm lượng

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều các loại chế phẩm bổ sung canxi. Mỗi loại lại có sự khác nhau về thành phần bổ sung và hàm lượng canxi nguyên tố, điều đó dẫn đến khả năng hấp thu cũng sẽ có sự khác nhau tùy theo loại sản phẩm. 

Do đó trong quá trình sử dụng, cần chú ý đến thành phần hợp chất canxi:

• Canxi carbonate (chứa 40% canxi nguyên tố)
• Canxi citrate (chứa 21% canxi nguyên tố)
• Canxi gluconate (chứa 9% canxi nguyên tố)
• Canxi lactate (chứa 13% canxi nguyên tố).

Có Hai dạng canxi chính hay được sử dụng trong các chế phẩm đó là canxi carbonate và canxi citrate. Mỗi loại đều có các ưu và nhược điểm riêng.

Canxi cacbonat

Được sử dụng nhiều hơn do chúng chứa nhiều canxi nguyên tố (khoảng 40% trọng lượng). Để hấp thu được tối đa lượng canxi nên sử dụng sản phẩm trong hoặc sau bữa ăn vì canxi cacbonat là một muối không tan, nó cần acid dạ dày để có thể tiến hành hòa tan và hấp thu. 

Đa số người sử dụng đều có khả năng dung nạp canxi cacbonat tốt, nhưng một số trường hợp có thể bị táo bón nhẹ hoặc đầy bụng, khó tiêu nên không muốn dùng kéo dài.

Canxi citrate

Dạng canxi là loại được hấp thu dễ dàng hơn so với canxi cacbonat. Có thể sử dụng khi bụng đói và có thể dễ dàng hấp thụ bởi những đối tượng đang uống thuốc kháng acid dạ dày. Nhưng vì canxi citrate chỉ có 21% canxi, nên chúng ta cần điều chỉnh tăng liều để đủ cung cấp đủ nhu cầu canxi hàng ngày. 

Cách dùng

Theo lời khuyên từ các chuyên gia dinh dưỡng, nên sử dụng canxi vào buổi sáng (khoảng thời gian từ 7h- 8h) thì cơ thể sẽ dễ dàng hấp thu nhất, giảm khả năng tích tụ canxi ở thận, đường tiết niệu. 

Đồng thời, tránh sử dụng canxi trước khi ăn để hạn chế ảnh hưởng tới dạ dày. Vì vậy bạn nên uống canxi sau khi ăn sáng khoảng một tiếng đồng hồ.

Thận trọng

Trong quá trình sử dụng canxi để tránh các tác dụng không mong muốn có thể xảy ra bạn nên lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Đối với những trường hợp bị thiếu canxi, khi bổ sung để cơ thể dễ dàng hấp thu nên chia thành nhiều lần uống trong ngày và hạn chế nguy cơ gây độc.
• Để quá trình bổ sung canxi hiệu quả, an toàn, khi dùng các thực phẩm giàu canxi hoặc thuốc canxi cần tránh ăn chung với rau củ quả có vị chát, ngũ cốc nguyên vỏ nguyên nhân là do nó sẽ làm hạn chế khả năng hấp thu canxi. Nên tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời vào buổi sáng để giúp cơ thể hấp thu canxi hiệu quả hơn.
• Quá trình bổ sung canxi chỉ thật sự đem lại hiệu quả khi uống vào buổi sáng hoặc trưa, tránh sử dụng vào buổi chiều, tối vì sẽ gây khó ngủ.
• Nên uống các sản phẩm chứa canxi sau bữa ăn khoảng một giờ.
• Khi uống canxi không nên dùng chung với các loại sữa và chế phẩm có nguồn gốc sữa.

Tác dụng không mong muốn

Canxi được nghiên cứu và chứng minh là an toàn tuyệt đối với đa số các trường hợp khi dùng bằng đường uống và với liều lượng khuyến cáo (khoảng 1000-1200 mg mỗi ngày). 

Khi dùng canxi có thể gây ra số tác dụng phụ nhỏ như ợ hơi hoặc đầy hơi nhưng chúng thường không quá nghiêm trọng.

Nếu uống canxi nhiều hơn lượng khuyến cáo có thể làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ nghiêm trọng như nồng độ canxi trong máu quá cao, tình trạng thừa canxi dẫn đến nguy cơ bị sỏi thận, suy thận.

7. Ai không nên sử dụng canxi?

Một số trường hợp không nên sử dụng canxi gồm:

• Những người có chức năng thận kém: Việc bổ sung canxi sẽ gây tăng nồng độ canxi trong máu ở những đối tượng này làm nhanh chóng suy yếu thận.
• Người hút thuốc: Những người hút thuốc sẽ hấp thụ ít canxi hơn từ dạ dày
• Đột quỵ: Những đối tượng bị đột quỵ có dùng canxi có xu hướng bị sa sút trí tuệ

8. Một số câu hỏi thường gặp về canxi

Dưới đây là một số câu hỏi về canxi được nhiều người quan tâm mà chúng tôi sẽ giải đáp cho bạn:

Cách bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh

Việc tiến hành bổ sung canxi cho trẻ nhỏ, nhất là trẻ sơ sinh cần được đưa ra bởi bác sĩ chuyên khoa nhi hoặc những chuyên gia dinh dưỡng, tùy theo độ tuổi bé mà có nhu cầu bổ sung canxi hợp lý. 

Bộ mẹ tránh tình trạng tự ý dùng các sản phẩm thuốc để bổ sung canxi cho trẻ, việc sử dụng cần có chỉ định của bác sĩ.

Đối với trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ còn đang trong quá trình bú mẹ thì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính, đồng thời đây chính là nguồn bổ sung canxi hiệu quả. Vì vậy việc bổ sung chất dinh dưỡng trong chế độ ăn của người mẹ là vô cùng quan trọng. 

Nên uống canxi vào lúc nào?

Theo lời khuyên từ các chuyên gia dinh dưỡng, canxi nên uống vào buổi sáng (trong khoảng từ 7h- 8h) sẽ giúp hấp thu tốt nhất vào cơ thể nhất, hạn chế được nguy cơ tích tụ canxi ở thận, đường tiết niệu. Đồng thời, tránh sử dụng canxi trước khi ăn để tránh tác động không tốt đến dạ dày. Do đó nên uống canxi sau khi ăn sáng khoảng một tiếng đồng hồ.

Uống nhiều canxi có tốt không?

Khi bổ sung quá nhiều canxi có thể dẫn đến hiện tượng thừa canxi. Thừa canxi có thể gây ức chế quá trình hấp thu các chất khác vào cơ thể như sắt và kẽm, từ đó sẽ làm tăng nguy cơ thiếu hai chất này trong cơ thể.

Ngoài ra, khi thừa canxi còn gây ra tình trạng thận phải làm việc quá tải, nếu thừa canxi kéo dài sẽ dẫn đến hiện tượng sỏi thận, sỏi niệu.

Có nên uống canxi khi đói.

Lưu ý là không nên uống canxi lúc đói bởi vì có thể ảnh hưởng đến dạ dày. Tốt nhất là vừa ăn sáng, vừa ngồi sưởi nắng, sau khi ăn sáng khoảng 1 giờ thì tiến hành uống canxi. Như vậy sẽ giúp hấp thụ một cách tối đa canxi vào cơ thể.

Bài viết trên đây chúng tôi đã cung cấp cho bạn những thông tin về khoáng chất canxi. Đây là một trong những khoáng chất rất quan trọng cho xương và răng hỗ trợ giúp xương chắc khỏe và phòng chống nguy cơ loãng xương ở người trưởng thành.

Do đó việc bổ sung canxi là cần thiết cho mọi đối tượng giúp cho cơ thể khỏe mạnh hơn. Hiện nay trên thị trường có sản phẩm nhập khẩu nguyên liệu canxi từ Pháp hỗ trợ quá trình hấp thu canxi một cách tối đa giúp bé xương chắc khỏe và cao lớn hơn, phòng ngừa nguy cơ loãng xương ở người trưởng thành và cung cấp canxi đầy đủ cho bà bầu.